भारतीय राष्ट्रिय गानका संगीतकार रामसिंह ठकुरी

 क्याप्टेन रामसिंह ठकुरी

गान्तोकमा भएको एक कार्यक्रममा

भारतको राष्ट्रिय गान "जन गण मन अधिनायक जय हे" हो भन्ने धेरैलाई थाहा छ । साथै यसको रचयिता रवीन्द्रनाथ ठाकुर हो भनेर पनि धेरैलाई थाहा छ । तर यस राष्ट्रिय गीतमा संगीत दिने ब्यक्ति नेपाली मूलका हुन् भन्ने धेरैलाई थाहा छैन ।
राम सिंह ठकुरी नेपाली बाबु आमाबाट भारत हिमाञ्चल प्रदेश धर्मशालाको खन्यारामा १५ अगष्ट १९१४ मा जन्मेका थिए । २/१ गोर्खा राईफलमा भर्ति भएका राम सिंह ठकुरी पछि शुभाष चन्द्र बोसको आजाद हिन्द फौजमा ब्याण्ड मास्टरको रुपमा रहेका थिए । आजाद हिन्द फौजमा ब्याण्ड मास्टरको रुपमा रहँदा गठन भएको आर्केष्ट्रा टोलीमा उनले अधिकांश
महात्मा गान्धी सामु राष्ट्रिय गीत
"जन गण मन" सुनाउँदै ।

संगीतकार नेपाली नै राखे । साथै रामसिंहले भारतको लागी राष्ट्रिय गीत लेखे तथा संगीत पनि दिए । यहि क्रममा "जन गण मन"को लागी पनि संगीत भरे । तर गोर्खाली भएको कारणले प्रमुखता दिईएन । रवीन्द्रनाथ ठाकुरले नै संगीत दिएका थिए पनि भनियो । उनको नामको गलत उच्चारण गरेर भारतीय नै रहेको पनि भनियो । उनको नाम रामसिंह ठाकुर लेखियो । तर धेरै बिरोध भए पछि उनको परिचय पत्रमा धर्म - हिन्दु, जाति - गोर्खा र थर - ठकुरी भनेर लेखियो ।
रामसिंह ठकुरीको १५ अप्रिल २००२ मा लखनउमा देहान्त भएको थियो ।

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

फागुन ७ र नेहरुको चालवाजी

Image
फागुन ७ देशकै एक गर्वित दिन । यस दिन देशले प्रजातन्त्र पाएको थियो । १०४ वर्ष लामो पारिवारिक राणाशासनबाट मुक्ति पाएको दिन थियो यो दिन । नाम मात्रको राजा रहने तथा सम्पूर्ण राजनैतिक , सामाजिक तथा आर्थिक अधिकार राणाहरुका आफ्नै परिवार भित्र मात्रै निहित हुने हुँदा राणाकाललाई जहाँनिया शासनको रुपमा लिने गरिन्छ । हामीले इतिहासमा पढेका विवरणहरु अनुसार राजा त्रिभुवन नै राणाशासन बिरुद्ध मोर्चावन्दीमा लागेर राजतन्त्रकै बाजी थापेर प्रजातन्त्र ल्याएका थिए । त्यसैले हामीले राजा त्रिभुवनलाई राष्ट्रपिता तथा फागुन ७ को त्यो अविस्मरणिय दिनलाई प्रजातन्त्र दिवसको रुपमा मनाउन थालेका हौ । राजा त्रिभुवन के साच्चै राजा त्रिभुवन त्यति गर्व गर्न लायक थिए वा के राजा त्रिभुवनकै नेतृत्वले गर्दा राणाशासनको अन्त्य भएको थियो । राणाशासन विरुद्धको मोर्चावन्दी गर्न के भारतीय राजदूतावास नै शरण लिनु आबश्यक थियो । के देशमै बसेर राणाविरुद्ध लाग्न सकिदैनथ्यो त ! भारतीय राजदूतावास भित्र लुक्न जानु वा भारतसंग शरण माग्नु त कायरता होइन र ? कुनै बेला राजा सुरेन्द्रले पञ्जाछाप लगाएर सरकार चलाउने अधिकार दिए पछि त्यो पञ्जाछाप रद्द
Read more

फागु कि होली

Image
बेला बेला देशलाई सम्झ्यो भने सांस्कृतिक रुपले यहाँको सरकारले नै देशलाई बिभक्त गरे झै लाग्छ । नेपाल सरकारको सूचनाका आधारमा कहिले नेवा:हरुको किजा पूजा र अन्यको भाइ टीका भनेर सरकार नियन्त्रित पञ्चांग निर्णायक समितिले घोषणा गरेको पाउँछौ । कहिले नेवाःहरुको म्हःपूजा अन्यको गोवर्धन पूजा भनेर पात्रोमा लेखेको पाउँछौ । यस्तै तराइको फागु र पहाडको फागु भनेर दुइ दिन सरकारी पात्रोमा छुट्टी दिन थालेको पनि बर्षौ भयो ।  झापाको फागु  देशमा २०४६ सालको जनआन्दोलन भर्खर भर्खर शुरु हुँदै गर्दा २०४६ सालको फागुन २२ गते नेपाल सरकारले २०४७ सालको वार्षिक सार्वजनिक तथा पर्व बिदाहरुको सूचना राजपत्रमा प्रकाशित गर्दा फागु पूर्णिमाको बिदा केवल एकदिन फागुन १६ गते बिहिवार भनेर प्रकाशित गरेको थियो । यसपछि जनआन्दोलनको सफलता पछि देशमा परिवर्तन आयो । देशमा पञ्चायती ब्यबस्थाको समाप्तिसंगै बहुदलिय ब्यबस्थाको शुभारम्भ भयो । पञ्चायती ब्यबस्थाको अवसानसंगै धेरै कुराहरुको परिवर्तन त्यसपछिका सरकारले गर्दै गए । यस्तैमा २०४७ असोज ८ गते गृहमन्त्रालयको सूचना प्रसारित भयो । जसमा २०४७ सालको सार्वजनिक तथा पर्व बिदाहरुको संशोधनको सूचना थिय
Read more